قلعه خان نام روستایی در کنارۀ جاده شمال ایران از غرب بجنورد بطرف پارک ملی گلستان است. در سال 1382 آن را بازدید کردم و در بهارسال 1385 پس از سال ها پیگیری در آن گمانه زنی گسترده و لایه نگاری انجام دادم. برای انتشار نتایج ایم پژوهش باستان شناختی تاکنون موفقیتی کسب نکرده ام. برای جلوگیری از طولانی شدن اطلاع رسانی بطور تدریجی اطلاع رسانی خواهم کرد. به امید اینکه دیر نشده باشد. اگرچه دیر بماندم امید برنگرفتم .... سعدی علیه رحمه
عمران گاراژیان
موقعيت کلی تپه
تپه باستاني قلعه خان در مرکز روستايي به همين نام در جهت غربي و درفاصله حدوداً بیست و سه کيلومتري شهر آشخانه قرار گرفته است. منطقه‌اي که اين تپه در آن قرار گرفته است دشت ميان کوهي کوچکي است که توسط کوههاي سرسبز با ارتفاع متوسط محصور شده است. تمامي اين دشت زير کشت باغات ميوه و مزارع غلات قرار گرفته است. منازل مسکوني ساکنين روستا به صورت دايره دراطراف تپه حلقه زده‌اند در قسمت شمالي تپه و در فاصله تقريباً50 متري آن چشمه آب شيريني وجود دارد که امروزه از آب آن تنها براي آبياري مزارع استفاده مي شود. همچنين از فاصله 100 متري شمال غرب تپه يک نهر کوچک آب که مسيرآن جنوب شرقي - شمال غربي است مي گذرد آب چشمه شمالي تپه نيز به اين نهر سرازير مي شود.جاده گرگان به بجنورد از 5 کيلومتري جنوب روستاي قلعه خان مي گذرد در جهت غرب و شمال غرب تپه سه برجستگي به صورت تپه از سطح زمينهاي اطراف در 1 ، 5/1و 2 کيلومتري تپه قرار گرفته‌اند. نزديکترين روستا به روستاي قلعه خان روستاي رحمت آباد است که در2 کيلومتري جنوب شرق آن واقع شده است نوع اقليم منطقه معتدل کوهستاني و گله‌هاي دام و کشاورزي منابع اصلي درآمد مردم منطقه است.
حجم کلي باقي مانده از تپه تاحدود زيادي بازگو کننده فرسايش و تخريبهاي طبيعي و انساني در محل است شکل امروزي اين تپه شبيه به استوانه‌اي تقريباً گرد شده است که ديواره‌هاي تپه از تمام اضلاع به صورت يک برش، قابل مشاهده است اين عامل که نتيجه فرايندهاي انساني و طبيعي گذشته بر اين تپه است، باعث شده لايه و ساختارهاي معماري تا حدود زيادي در برش ديواره مشخص باشد. دامنه‌هاي غربي و شمالي و شرقي تپه توسط ساکنين محل در گذشته، بسيارمورد خاک برداري قرارگرفته است به گونه‌اي که ارتفاع ديواره‌ها در اضلاع ذکر شده بيشتر از اضلاع ديگر است در اطراف تپه و در ميان خانه‌هاي مسکوني روستاي امروزي، تپه هاي بزرگ و کوچک به صورت جدا و منفک از تپه اصلي مشاهده مي شود و به نظر مي رسد وسعت تپه بيشتر از شکل امروزي باقي ماند آن بوده است.
تپه باستاني قلعه خان در مرکز روستايي به همين نام در جهت غربي و درفاصله حدوداً بیست و سه کيلومتري شهر آشخانه قرار گرفته است. منطقه‌اي که اين تپه در آن قرار گرفته است دشت ميان کوهي کوچکي است که توسط کوههاي سرسبز با ارتفاع متوسط محصور شده است. تمامي اين دشت زير کشت باغات ميوه و مزارع غلات قرار گرفته است. منازل مسکوني ساکنين روستا به صورت دايره دراطراف تپه حلقه زده‌اند در قسمت شمالي تپه و در فاصله تقريباً50 متري آن چشمه آب شيريني وجود دارد که امروزه از آب آن تنها براي آبياري مزارع استفاده مي شود. همچنين از فاصله 100 متري شمال غرب تپه يک نهر کوچک آب که مسيرآن جنوب شرقي - شمال غربي است مي گذرد آب چشمه شمالي تپه نيز به اين نهر سرازير مي شود.جاده گرگان به بجنورد از 5 کيلومتري جنوب روستاي قلعه خان مي گذرد در جهت غرب و شمال غرب تپه سه برجستگي به صورت تپه از سطح زمينهاي اطراف در 1 ، 5/1و 2 کيلومتري تپه قرار گرفته‌اند. نزديکترين روستا به روستاي قلعه خان روستاي رحمت آباد است که در2 کيلومتري جنوب شرق آن واقع شده است نوع اقليم منطقه معتدل کوهستاني و گله‌هاي دام و کشاورزي منابع اصلي درآمد مردم منطقه است.
حجم کلي باقي مانده از تپه تاحدود زيادي بازگو کننده فرسايش و تخريبهاي طبيعي و انساني در محل است شکل امروزي اين تپه شبيه به استوانه‌اي تقريباً گرد شده است که ديواره‌هاي تپه از تمام اضلاع به صورت يک برش، قابل مشاهده است اين عامل که نتيجه فرايندهاي انساني و طبيعي گذشته بر اين تپه است، باعث شده لايه و ساختارهاي معماري تا حدود زيادي در برش ديواره مشخص باشد. دامنه‌هاي غربي و شمالي و شرقي تپه توسط ساکنين محل در گذشته، بسيارمورد خاک برداري قرارگرفته است به گونه‌اي که ارتفاع ديواره‌ها در اضلاع ذکر شده بيشتر از اضلاع ديگر است در اطراف تپه و در ميان خانه‌هاي مسکوني روستاي امروزي، تپه هاي بزرگ و کوچک به صورت جدا و منفک از تپه اصلي مشاهده مي شود و به نظر مي رسد وسعت تپه بيشتر از شکل امروزي باقي ماند آن بوده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر